Harivansh Rai Bachchan Biography

Harivansh Rai Bachchan Biography

हरिवंश राय बच्चन (27 November 1907 - 18 January 2003) हे हिंदी भाषेतील एक प्रसिद्ध कवी आणि लेखक होते. ते हिंदी कवि संमेलनाचे कवीही होते.  ते त्यांच्या सुरुवातीच्या कामासाठी मधुशाला म्हणून प्रसिध्द आहेत.  

हरिवंश राय बच्चन हे अमिताभ बच्चन यांचे वडील आणि अभिषेक बच्चन यांचे आजोबा आहेत. 1976 मध्ये हिंदी साहित्याच्या सेवेबद्दल त्यांना पद्मभूषण पुरस्कार मिळाला आहे.

सुरुवातीचे जीवन

Harivansh Rai Bachchan Biography - हरिवंश राय बच्चन यांचा जन्म 27 नोव्हेंबर 1907 रोजी ब्रिटिश राजांच्या आग्रा आणि अवध या प्रांतातील बाबुपट्टी गावात झाला. 1941 ते 1957 पर्यंत त्यांनी अलाहाबाद विद्यापीठात इंग्रजी विभागात शिकले आणि त्यानंतर पुढची दोन वर्षे सेंट कॅथरीन कॉलेजमध्ये घालवली. केंब्रिज विद्यापीठातून पीएचडी पूर्ण केली.  

त्यांनी हिंदी कविता लिहिताना श्रीवास्तव ऐवजी "बच्चन" (म्हणजे मूल) हे टोपण नाव वापरण्यास सुरवात केली. भारतात परतल्यानंतर अलाहाबाद विश्वविद्यालयात इंग्रजीचे प्राध्यापक झाले. अलाहाबाद येथील ऑल इंडिया रेडिओमध्येही त्यांनी काम केले.

निवृत्तीनंतर ते भारत सरकारच्या परराष्ट्र मंत्रालयात हिंदी विशेषज्ञ म्हणून नोकरी केली आणि ते राज्यसभेच्या १२ नामनिर्देशित सदस्यांपैकी एक होते.

Also Read - Kamala Harris Biography

Poems

Chal Mardane
Tera Haar (तेरा हार) (1932)
Madhushala (मधुशाला) (1935)
Madhubala (मधुबाला) (1936)
Madhukalash (मधुकलश) (1937)
Raat Aadhi Kheench Kar Meri Hatheli
Nisha Nimantran (निशा निमंत्रण) (1938)
Ekaant Sangeet (एकांत संगीत) (1939)
Aakul Antar (आकुल अंतर) (1943)
Satarangini (सतरंगिनी) (1945)
Halaahal (हलाहल) (1946)
Bengal ka Kaavya (बंगाल का काव्य) (1946)
Khaadi ke Phool (खादी के फूल) (1948)
Soot ki Maala (सूत की माला) (1948)
Milan Yamini (मिलन यामिनी) (1950)
Pranay Patrika (प्रणय पत्रिका) (1955)
Dhaar ke idhar udhar (धार के इधर उधर) (1957)
Aarti aur Angaare (आरती और अंगारे) (1958)
Buddha aur Naachghar (बुद्ध और नाचघर) (1958)
Tribhangima (त्रिभंगिमा) (1961)
Chaar kheme Chaunsath khoonte (चार खेमे चौंसठ खूंटे) (1962)
Do Chattane (दो चट्टानें) (1965)
Bahut din beete (बहुत दिन बीते) (1967)
Kat-ti pratimaaon ki awaaz (कटती प्रतिमाओं की आवाज़) (1968)
Ubharte pratimaano ke roop (उभरते प्रतिमानों के रूप) (1969)
Jaal sameta (जाल समेटा) (1973)
Nirman (निर्माण)
Aathmaparichai (आत्मपरिचय)
Ek Geet (एक गीत)
Agneepath (अग्निपथ)

Miscellaneous

Bachpan ke saath kshan bhar (बचपन के साथ क्षण भर) (1934)
Khaiyyam ki madhushala (खय्याम की मधुशाला) (1938)
Sopaan (सोपान) (1953)
Macbeth (मेकबेथ)(1957)
Jangeet (जनगीता) (1958)
Omar Khaiyyam ki rubaaiyan (उमर खय्याम की रुबाइयाँ) (1959)
Kaviyon ke saumya sant: Pant (कवियों के सौम्य संत: पंत) (1960)
Aaj ke lokpriya Hindi kavi: Sumitranandan Pant (आज के लोकप्रिय हिन्दी कवि: सुमित्रानंदन पंत) (1960)
Aadhunik kavi: 7 (आधुनिक कवि: ७) (1961)
Nehru: Raajnaitik jeevanchitra (नेहरू: राजनैतिक जीवनचित्र) (1961)
Naye puraane jharokhe (नये पुराने झरोखे) (1962)
Abhinav sopaan (अभिनव सोपान) (1964)
Chausath roosi kavitaayein (चौसठ रूसी कवितायें) (1964)
W.B. Yeats and Occultism (1968)
Markat dweep ka swar (मरकट द्वीप का स्वर) (1968)
Naagar geet (नागर गीत) (1966)
Bachpan ke lokpriya geet (बचपन के लोकप्रिय गीत) (1967)
Hamlet (1969)
Bhaasha apni bhaav paraaye (भाषा अपनी भाव पराये) (1970)
Pant ke sau patra (पंत के सौ पत्र) (1970)
Pravaas ki diary (प्रवास की डायरी) (1971)
King Lear (1972)
Tooti Chooti kadiyan (टूटी छूटी कड़ियां) (1973)
Meri kavitaayi ki aadhi sadi (मेरी कविताई की आधी सदी) (1981)
So-ham hans (सोहं हंस) (1981)
Aathve dashak ki pratinidhi shreshth kavitaayein (आठवें दशक की प्रतिनिधी श्रेष्ठ कवितायें) (1982)
Meri shreshth kavitaayein (मेरी श्रेष्ठ कवितायें) (1984)
Jo beet gai so Bat gai

Autobiography

Kya bhooloon kya yaad karoon (क्या भूलूं क्या याद करूं) (1969)
Neerh ka nirmaan phir (नीड़ का निर्माण फिर) (1970)
Basere se door (बसेरे से दूर) (1977)
Dashdwaar se sopaan tak (दशद्वार से सोपान तक) (1985), In the Afternoon of Time
Bachchan rachanavali ke nau khand (बच्चन रचनावली के नौ खण्ड)

Note : आम्ही दिलेल्या माहितीमध्ये काही चुकीचे आढळल्यास आपण तत्काळ आम्हाला comment box किंवा E-mail लिहून कळवावे आम्ही ते update करत राहू. धन्यवाद